Akarsu Kirliliği

Doğal hayatının devamını sağlayan ana unsurlardan biri olan su, doğal kaynakların en önemlilerinden birisidir. Suyun kalitesinin ve ortamında doğal dengesinin bozulması su kirliliği olarak kabul edilmektedir.


Ülkemizin bir çok bölgesinde akarsular bulunmaktadır. Şehirleşmenin ve sanayileşmenin artması sonucu oluşan çevre kirliliği akarsularıda etkilemektedir.

Sanayiden ve şehirleşmeden kaynaklı atıksuların arıtılmadan akarsu ve derelere verilmesi sonucu bu su kaynaklarında kirlenme hat safaya ulaşmıştır.

Ülkemizde bulunana aksular "Kirli" ve "Çok Kirlenmiş" olarak tanımlanmaktadır. Bu akarsularda doğal dengenin dışında gelişen aşırı kirlenme sular tarafından elimine edilmemektedir. Bu kirlenmeler, denize ulaşan akarsularla denizlere taşınmaktadır.

Sağlıklı bir akarsuda ekolojik denge bulunmaktadır. Bu ekolojik denge dış ortamdan herhangi bir etki olmadığı sürece doğal olaylar vasıtası ile varlığını sürdürmektedir.

Dış ortmadan kaynaklı evsel ve endüstriyel atıksularla kirlenme bu dengenin değişmesine neden olmaktadır. Bu atıksulardan kaynaklı kirlenme ne kadar yoğun ise akarsuyun özelliğinin değişmesi veya yok olması o kadar hızlı olacaktır. Akarsuya verilen kirleticilerin seyreltilmesi, akarsuyun taşınımı üzerinde sonuç açısından oldukça önemlidir.

Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’ne göre kıtaiçi yüzeysel su kategorisine giren akarsular 4 ana sınıfa ayrılmıştır. Buna göre;
Sınıf I: Yüksek kaliteli su,
Sınıf II: Az kirlenmiş su,
Sınıf III: Kirli su,
Sınıf IV: Çok kirlenmiş su.

Yukarıda belirtilen kalite sınıflarına karşılık gelen suların, aşağıdaki su ihtiyaçları için uygun olduğu kabul edilir.
Sınıf I: Yüksek Kaliteli Su
a. Yalnız dezenfeksiyon ile içme suyu temini. b. Rekreasyonel amaçlar (yüzme gibi vücut teması gerektirenler dahil), c. Yalnız dezenfeksiyon ile içme suyu temini, d. Alabalık üretimi, e. Hayvan üretimi ve çiftlik ihtiyacı, f. Diğer amaçlar.
Sınıf II: Az Kirlenmiş Su
a. İleri veya uygun bir arıtma ile içme suyu temini, b. Rekreasyonel amaçlar, c. Alabalık dışında balık üretimi, d. Teknik Usuller Tebliği’nde verilecek olan sulama suyu kalite sınırlarını sağlamak şartıyla sulama suyu olarak, e. Sınıf I dışındaki diğer bütün kullanımlar.
Sınıf III: Kirlenmiş Su
Gıda, tekstil gibi kaliteli su gerektiren endüstriler hariç olmak üzere uygun arıtmadan sonra endüstriyel su temininde kullanılır.
Sınıf IV: Çok Kirlenmiş Su
Yukarıda I, II ve III sınıfları için verilen kalite parametreleri bakımından daha düşük kalitedeki yüzeysel suları ifade eder.

Kaynak: Çevre ve Orman Bakanlığı Türkiye Çevre Atlası